Overslaan en naar de inhoud gaan
Flower bulb_photo

Tips om Fusarium in tulp te voorkomen

Fusarium -ook wel ‘zuur’- blijft een hardnekkig probleem dat zich maar moeilijk laat bestrijden in de bollenteelt. De beschikbaarheid van producten voor boldompeling staat onder druk. ADAMA geeft 7 tips om Fusarium onder controle te houden.
Flower bulb_photo

Eén geïnfecteerde tulpenbol op je pelmachine kan al grote gevolgen hebben. ‘Gelukkig is er veel dat je kunt doen tegen deze schimmelziekte,’ vertelt Jan-Willem van der Klugt, Technical Support Manager Bloembollen bij ADAMA. “Denk hierbij aan een ruime vruchtwisseling, het op peil houden van de bedrijfshygiëne en de keuze voor tolerante of resistente rassen. Ook een sterke boldompeling maakt onderdeel uit van de bestrijdingsstrategie. Daar heeft ADAMA nu een mooi nieuw product voor. En daar ben ik best een beetje trots op.” Over de perfecte werking van Pitcher en de weg naar het dompelbad.

Pitcher neemt een duik in het dompelbad

Met het verlies van de toelating van het product Topsin M Ultra, kunnen telers dus niet verder met de mix die ze al jaren gebruiken. Met Pitcher hebben we nu niet alleen een product ontwikkeld en geregistreerd dat zeer effectief is tegen fusarium, maar waarvan de werking nog eens wordt versterkt door de overige componenten in het dompelbad. Zo hebben we met de toevoeging van Pitcher de sterkst mogelijke bescherming tegen fusarium in tulpenbollen te pakken. Zelfs beter dan de huidige samenstelling! En daar is grondig werk en onderzoek aan voorafgegaan.

De uitgebreide en succesvolle testgeschiedenis van Pitcher

ADAMA is al sinds 2012 bezig met de ontwikkeling van Pitcher. Jan Willem vertelt: “Dat begint met het screenen van werkzame stoffen. Uiteindelijk bleek de combinatie van folpet met fludioxonil een schot in de roos in de bestrijding van Fusarium in bloembollen. Nu konden we verder met het doen van proeven. Het ontwikkeltraject dat aan een registratie vooraf gaat, is meestal niet zichtbaar, maar daardoor niet minder intensief. Zo moeten er acht succesvolle proeven zijn gedaan in drie jaar tijd. Je moet kunnen bewijzen dat je product echt een aantoonbare werking heeft, dat het echt iets toevoegt aan de markt. In Nederland werkt het zo dat alle beschermingsmiddelen verboden zijn, behalve dat wat toegelaten wordt. Het CTGB, het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden, heeft dit goed bekeken. Alleen met een goed product kunnen we telers bieden wat ze zoeken. Ook voorkom je met een uitgebreide screening dat er te veel schadelijke stoffen in ons milieu, ons gewas en ons lichaam terechtkomen. Alle tests, onderzoeken en proeven doorstond Pitcher met vlag en wimpel en sinds eind 2019 mogen we het aanbieden als krachtig middel tegen fusarium in bloembollen.”

Bollenteelt komt vaak achteraan

De bloembollensector is soms een beetje het ondergeschoven kindje in de gewasbescherming. Jan-Willem legt uit: “Omdat deze sector een stuk kleiner is dan bijvoorbeeld akkerbouw én omdat de teelt alleen plaatsvindt in Nederland, zijn er steeds minder fabrikanten die het hele proces van goedkeuring en registratie in willen gaan met een nieuw product. Je moet namelijk dezelfde inspanning leveren als bij een beschermingsmiddel met een grotere toepassingsmogelijkheid. Zo komen er maar weinig nieuwe producten voor bloembollen op de markt, terwijl er wel steeds meer verdwijnen. Elke vijf jaar worden producten opnieuw tegen het licht gehouden aan de hand van de nieuwe regels en milieuwetgeving. Mag een middel niet meer toegepast worden in een bepaald gewas? Dan verdwijnt die toelating van het etiket. Juist daarom is de komst van Pitcher zo’n verademing voor telers: een zeer effectief fungicide, speciaal ontwikkeld voor de bloembollensector. Met de nieuwe registratie kan de sector er de komende jaren tegenaan. Zoals gezegd is het product nu te gebruiken in het dompelbad voor tulpenbollen en heel veel andere bol- en knolgewassen. Sinds juni 2021 staat de bolbehandeling van leverbare lelies ook op het etiket.

ADAMA’s 7 tips om Fusarium in tulp te voorkomen

Fusarium kan op een aantal manieren voorkomen worden. Dat begint bij bedrijfshygiëne en eindigt bij plantgoedontsmetting. Denk hierbij aan de volgende stappen:

1. Sortimentskeuze
Kies voor een deel van de kraam voor fusariumongevoelige of fusariumresistente cultivars.

2. Bedrijfshygiëne

  • Maak fust, machines en bewaarruimten periodiek schoon.
  • Een hoog percentage zure bollen in het plantgoed vergroot de kans op aantasting door Fusarium. Bovendien besmet je daarmee je grond.
  • Doe de zuurcheck

3. Plantgoed uitzoeken
Een hoog percentage door Fusarium aangetaste bollen in het plantgoed vergroot de kans op aantasting van de nieuwe oogst. Bovendien besmet je daarmee je grond.

4. Verruiming vruchtwisseling

  • Rustsporen van Fusarium kunnen meer dan 10 jaar overleven in de grond. Hoe ruimer de vruchtwisseling, hoe lager de infectiedruk.
  • Wissel de fusariumongevoelige of fusariumresistente cultivars van plek op het perceel met de gevoelige cultivars de vorige keer dat er tulpen op dat perceel stonden. Zo ‘verdubbelt’ u de vruchtwisseling.

5. Teeltmaatregelen

  • Plant je meest zuurgevoelige cultivars als laatste, zodat je zeker weet dat de bodemtemperatuur onder de 15ºC is.
  • Wees voorzichtig met je stikstofgift. Stikstof verhoogt de kans op aantasting door Fusarium.
  • Een warmwaterbehandeling kan een bijdrage leveren in het bestrijden van de schimmel.
  • Stop met beregenen zodra het gewas begint af te sterven.

6. Zorgvuldig oogsten

  • Afrijping van tulpen maakt ze vatbaar voor Fusarium. Rooi tulpen daarom als de huiden glad zijn en ze net beginnen te bruinen. 
  • Geef, als je moet kiezen welke cultivar eerst te rooien, je zuurgevoelige cultivars voorrang bij het rooien.
  • Droog tulpen na het rooien direct terug, liefst binnen 24 uur. Rooi per etmaal niet meer dan er per etmaal gedroogd kan worden. Houd er rekening mee dat de droogsnelheid voor een groot deel bepaald wordt door de temperatuur en vochtigheid van de buitenlucht
  • Wees selectief in de cultivars die je spoelt. Sporen verspreiden zich makkelijk in het spoelwater, dat ook nog eens gerecirculeerd wordt. Daarnaast kan het zijn dat je bollen langer nat blijven als je ze spoelt
  • Wees alert op beschadiging van bollen op de pelmachine. Verse wonden zijn een invalspoort voor de altijd en overal aanwezige sporen van Fusarium.

7. Goede bolontsmetting
Kies voor een sterke cocktail van middelen voor je plantgoedbehandeling, ongeacht of dit nu door dompelen, schuimen, douchen of coaten gebeurt. Een sterk bad is vaak slechts enkele honderden euro’s per hectare duurder dan een eenvoudig bad, terwijl de schade door Fusarium in de tienduizenden euro’s per hectare kan lopen.